Fototips

Hieronder vind je diverse handige tips om beter te fotograferen.
Wil je meer leren? Kom dan eens naar een van de
workshops.  


Oog voor detail
Vaak zie je foto's waarop een onderwerp in zijn geheel wordt weergegeven. Dat is natuurlijk prima, maar soms is het misschien wel interessanter om een deel van je onderwerp op de foto te zetten.
Je fotografeert dan een detail. Zoek bv. eens naar een mooi patroon in je foto of een mooi lijnenspel. Ik vind het altijd erg leuk om te doen. Probeer het maar eens!




Ga eens op pad met maar 1 lens
Wil je jezelf eens trainen in bewust kijken tijdens je fotografie? Ga dan eens op pad met maar 1 lens (bij voorkeur met een vaste brandpuntsafstand). Je kunt bv. kiezen voor een 50 mm, een groothoeklens, een macrolens (daarmee kun je ook gewone foto's maken, gewoon scherpstellen op een onderwerp op grotere afstand) of een telelens.
Je dwingt jezelf dan om te kijken naar foto's die je met die lens kunt maken. Alle andere foto's die je met een andere brandpuntsafstand had kunnen maken vallen dan namelijk af, die bewaar je dan maar voor een andere keer.
Wedden dat je met leuke foto's terug komt?

Onderstaande foto's zijn gemaakt met een 85 mm F1.8 objectief tijdens het Amsterdam Light Festival.




Kijk ook eens naar de schaduwen
Soms loop je ergens en ben je om je heen aan het kijken naar leuke fotomotieven.
Je kijkt recht voor je uit, opzij, omhoog en misschien zelfs achter je. Maar vergeet ook niet af en toe naar beneden te kijken! Op de grond kunnen de mooiste patronen of figuren in een schaduw ontstaan. Ga maar eens op zoek en ontdek wat voor leuke en verrassende foto's dat kan opleveren.
Probeer het maar eens!






Liever geen UV-filter op je lens
Veel fotografen hebben op elke lens een UV-filter geschroefd. In de fotowinkel hoor je ook vaak dat dat verstandig is om ongewenste UV-straling tegen te gaan en je lens te beschermen. Ik ben er geen voorstander van.
In verreweg de meeste gevallen heb je geen last van UV-straling, je ziet het niet op je foto's. Goede filters zijn vrij duur en daarom kopen de meeste mensen een wat goedkoper filter. En dat is nu net het probleem, want dat wordt dan meteen de zwakste schakel in de keten. Als je heel goed kijkt kan je zelfs zien dat een goedkoop filter
de kwaliteit van je foto verlaagt. En dat was vast niet je bedoeling!
Mijn tip: gebruik geen UV-filter (evt. alleen in de bergen), maar een zonnekap. Dat geeft geen kwaliteitsverlies en beschermt je lens zelfs nog meer dan een filter. Zie ook mijn eerdere fototip over zonnekappen.


Display van je kamera schoonmaken
Het display achterop je kamera wordt snel vies door aanraking van je vingers (zeker bij een touch screen) en je neus. Je kunt dit prima schoonmaken met een microvezeldoekje, lenspapier of een vochtig doekje waarmee je ook je computer- of televisiescherm schoonmaakt.
Pas op dat je niet al te hard op het scherm drukt, zodat het niet beschadigd.



Hoe schuif je een statief uit?
"Rare vraag" denk je misschien. Maar veel mensen gebruiken hun statief niet optimaal, wat ten koste gaat van de stabiliteit. En daarvoor gebruik je toch juist een statief?
De beste manier om je statief op de juiste lengte te krijgen is door eerst de dikste, bovenste delen van de poten uit te schuiven en pas als het echt nodig is de onderste, dunste delen.
Verder is het verstandig om zo min mogelijk gebruik te maken van de uitschuifbare middenzuil, ook daardoor wordt een statief weer minder stabiel. Dus schuif liever de poten wat verder uit, dan de middenzuil omhoog te schuiven of draaien.
Dat voorkomt  trillingen en dus onscherpe foto's.
Probeer het maar eens!

 


Een (te) lange sluitertijd kan je horen
Als je aan het fotograferen bent, ben je soms druk bezig om op het juiste moment af te drukken of let je heel erg op je compositie. Dan wil het wel eens gebeuren dat je niet meer op je diafragma en sluitertijd let. Beide waardes staan bij veel camera's onderin je zoekerbeeld (of anders op je display), dus dan zou je ze daar kunnen controleren. Maar het voordeel van je sluitertijd is dat je die kunt horen.
Bij een korte sluitertijd (bv. 1/1000 seconde) hoor je eigenlijk maar
één korte klik nadat je de ontspanknop hebt ingedrukt, maar bij een langere sluitertijd (bv. 1/15 seconde) hoor je er twee. Eentje bij het indrukken en eentje als de sluiter weer dicht gaat na de opname. Probeer hier maar eens op te letten, want dan kan het geluid je helpen om niet te fotograferen met een te lange sluitertijd. Bij een te lange sluitertijd kan je nl. de camera meestal niet meer stil houden en dan krijg je bewogen foto's. Door te letten op het geluid van je sluitertijd, zou je dat kunnen voorkomen.


Fotograferen in de mist? Stel handmatig scherp.
Als je fotografeert terwijl het mistig is, heeft je kamera moeite met scherpstellen omdat er weinig kontrast zit in je onderwerp. Je hoort de autofocus dan steeds heen en weer gaan, zonder dat het scherpstellen echt lukt. 

De oplossing hiervoor is simpel, stel handmatig scherp.
Aan de zijkant van de meeste lenzen (van spiegelreflex kamera's) zit een schuifje met de teksten AF (autofocus) en MF (manual focus). Zet het schuifje op MF en stel scherp door aan de scherpstelring van je lens te draaien. Dit vergt misschien wat oefening, omdat je dit niet zo vaak doet, maar echt moeilijk is het niet. Maak daarna de foto.
Vergeet daarna niet weer het schuifje op AF te zetten, anders werkt de autofocus ook bij je volgende foto's niet!




Minder last van stof op je sensor? Zuig je fototas eens uit.
Af en toe heb je met een spiegelreflex kamera last van stof op je sensor.
Dit zie je terug als zwarte vlekjes in je foto's, vooral in lichte delen zoals de lucht.
Je ziet ze het snelst in je foto als je een groot diafragmagetal hebt gebruikt (bv. 11 of 16), bij kleinere getallen vallen ze veel minder op.

Wees voorzichtig met het wisselen van lenzen, doe dit altijd zo snel mogelijk en met de lens naar beneden gericht. Schroef altijd snel de achterdop op je lens, waar daar komt veel stof vandaan. Maak de achterkant van je lens en de achterdop regelmatig schoon met bv. een blaaskwastje.

Maar wat ook helpt om minder stof op je sensor te krijgen, is het regelmatig schoonmaken van je fototas. Haal al je apparatuur eruit en pak de stofzuiger. Met de slang en evt. een klein opzetstukje zuig je dan je hele tas goed uit, ook in de lastige hoekjes. Als je dit een paar keer per jaar doet, zal je minder last van stofvlekjes in je foto's hebben. En dat scheelt ergernis en nabewerkingstijd!





Wil je een blauwe lucht met witte wolken? Gebruik een polarisatiefilter.
Als je op een foto de blauwe lucht met de witte wolken extra wil benadrukken, gebruik dan een polarisatiefilter. Dit filter verhoogt het contrast, zodat de lucht extra blauw wordt en de wolken extra wit.
Het filter is draaibaar t.o.v. je lens. Als je er aan draait terwijl je door je zoeker kijkt, zie je het effekt sterker of minder worden. Bepaal zelf welk effekt je mooi vindt.
Als je je camera richt in een hoek van ca. 90 graden t.o.v. de zon, dan is het effekt het sterkst.


Zomer- / wintertijd instellen op je kamera
Zet bij de overgang naar zomer- of wintertijd niet alleen de klok van je video, magnetron etc. op de nieuwe tijd, maar doe dat ook meteen op je kamera. Zo kan je later altijd zien hoe laat een foto gemaakt is.
Dit is trouwens ook handig om te doen als je met vakantie gaat naar een land waar tijdsverschil is met Nederland.


Fotograferen in de sneeuw? Overbelicht je foto's.

Als je in de sneeuw gaat fotograferen, wordt de sneeuw niet automatisch echt wit op je foto's.
Dat komt omdat de lichtmeter van je kamera zo geijkt is dat hij alles (18%) grijs wil maken. In 95% van de gevallen geeft dat een goed belichte foto, maar niet in de sneeuw.

De oplossing is simpel, door meer licht toe te voegen, wordt de grijze sneeuw toch wit. Je moet de belichting van je kamera dus korrigeren door over te belichten. Dat doe je door de 
+/- knop te gebruiken (en bij de meeste kamera's aan een wieltje te draaien) totdat de belichting op +1 of +2 is ingesteld. Je belicht dan 1 of 2 stops over (kijk op je display wat het beste resultaat geeft, als je twijfelt maak je in beide standen een foto).

Let op: deze instelling blijft zo staan totdat je hem zelf weer op 0 zet, vergeet het dus na het fotograferen in de sneeuw niet weer terug te zetten! Anders worden al je volgende foto's ook overbelicht en dat is waarschijnlijk niet wat je wilt.



Fotograferen in de winter? Houd je handen warm.
In de winter kan je natuurlijk ook gewoon fotograferen, het is alleen wat kouder. Voor je kamera is dat meestal geen probleem, al kan je batterij sneller leeg raken. Een reserve batterij in je tas (of als het heel koud is in je broekzak) is dus handig.

Heel vervelend is het om te fotograferen met koude handen. Je kunt de knopjes van je kamera niet meer goed voelen en ook niet goed meer bedienen. Stoppen met fotograferen dus? Nee, gewoon handschoenen aan doen. 
Met dikke handschoenen of wanten aan kun je niet fotograferen, maar er zijn betere oplossingen. Koop een paar dunne thermo handschoentjes of handschoenen met halve vingers. Daarmee kun je toch je kamera goed bedienen en blijven je handen redelijk warm.
Als het echt heel koud wordt, kun je altijd nog dikkere handschoenen gebruiken met halve vingers, maar waarbij je een klep over je vingers kunt doen als je even niet fotografeert. Je krijgt dan een want, zodat je handen weer lekker op kunnen warmen.

Veel fotoplezier, ook in de winter!



Mooie herfstkleuren? Witbalans op bewolkt
Als je mooie, warme herfstkleuren op je foto wilt, is het handig om je witbalans op bewolkt te zetten in plaats van op automatisch (AWB).
Je foto's krijgen dan wat meer kleur en dat ziet er wel mooi uit, al is dat natuurlijk een kwestie van smaak. Met de witbalans op automatische worden de foto's vaak een beetje koel.

Vergeet niet na afloop van het fotograferen de witbalans weer terug te zetten op automatisch, anders worden je volgende foto's niet goed.
Als je in RAW fotografeert, kan je natuurlijk altijd achteraf de witbalans nog aanpassen in fotobewerkingspakketten als Photoshop en Lightroom.



Zet de horizon niet altijd in het midden
De meeste mensen zijn geneigd om de horizon op een foto altijd in het midden te zetten. Maar dat geeft lang niet altijd een spannende foto om naar te kijken. 
Probeer het interessantste deel van de foto maar eens te benadrukken door dat het grootste deel van de foto te laten innemen.

Als dat deel de lucht is, laat dan ook veel van de lucht zien en zet de horizon lekker laag in het beeld.



Als dat deel de voorgrond is, laat dan ook veel van de voorgrond zien en zet de horizon lekker hoog in het beeld.



Als zowel de lucht als de voorgrond interessant zijn (bv. bij een spiegeling in water), dan is er natuurlijk niks op tegen om de horizon juist wel in het midden te zetten. Maar dan kies je er echt voor.




Vakantie? Zorg elke dag voor volle batterijen.
Niets is zo vervelend als je op vakantie bent en je bent lekker aan het fotograferen, dat dan de batterij van je kamera leeg is. Dan kun je dus niet meer verder en je bent net op zo'n mooie plek of staat te genieten van een prachtige zonsondergang!
Neem daarom op reis altijd je batterijlader mee en laad konsekwent elke avond je batterij op. Dan kun je de volgende dag weer vooruit met een volle batterij! 
Een reserve batterij is natuurlijk altijd handig, dan weet je zeker dat je vooruit kunt tijdens het fotograferen. Zorg wel dat deze is opgeladen voordat je vertrekt, dan loop je niet het risico om een leeggelopen batterij in je kamera te stoppen.
Als je naar een land gaat waar ze andere stekkers / stopkontakten hebben dan in Nederland, neem dan een wereldstekker mee. De meeste laders werken wel op 110 en 220V, dus kun je ze overal gebruiken.




Vakantie? Zorg voor voldoende geheugenopslag.
In de vakantie neemt bijna iedereen zijn of haar kamera mee en fotografeert dan meestal meer dan normaal. De geheugenkaartjes van je kamera zijn dus ook sneller vol dan normaal! Zorg daarom dat je voldoende kaartjes bij je hebt. Deze zijn de laatste jaren flink in prijs gedaald, koop eventueel een geheugenkaartje met meer capaciteit (bv. 8 of 16 Gb) of nog 1 of 2 kaartjes extra.
Je kunt deze beter vooraf kopen, zodat je zeker weet dat je ze bij je hebt. Als je met vakantie bent en je (laatste) kaartje is vol, moet je daar ter plekke eerst op zoek naar een winkel waar ze die verkopen. En die is niet altijd bij de hand.

Ook kun je je foto's tijdens je vakantie opslaan op een laptop, op CD in sommige internet café's
of op een draagbare harde schijf die daar speciaal voor is gemaakt, een zogenaamde image tank. Zo'n apparaatje is niet zo groot en kan heel veel foto's bevatten. Ze zijn er in allerlei maten (tot wel 500 Gb) en prijsklassen. Er zitten 1 of meer sleuven in, waar je zo je geheugenkaartje (meestal compact flash en SD), in kan stoppen. Sommige hebben zelfs een (kleuren)display om je foto's op te bekijken. Heel erg handig voor op reis. Maak een kopie van je geheugenkaartje op de image tank en formatteer daarna het kaartje. Je kunt het nu weer opnieuw gebruiken.
Thuis sluit je de image tank met een USB-kabel aan op je computer en je kunt je foto's in 1x kopiëren. Fijne vakantie en veel fotoplezier!




Gebruik altijd een zonnekap op je lens!
Dit beschermt je lens tegen stoten, beschadiging, regen en vals invallend licht. Gebruik hem dus altijd, ook al fotografeer je binnen.
De meeste zonnekappen kunnen omgekeerd op de lens worden gedraaid, zodat je lens minder ruimte in je tas inneemt. Dat is natuurlijk handig. Maar als je gaat fotograferen, zet je zonnekap dan altijd voor je lens en laat hem er niet omgekeerd op zitten, daar heb je alleen maar last van. Hij zit dan namelijk in de weg bij het zoomen en het scherpstellen.
Veel mensen denken dat een zonnekap licht wegneemt, maar dat is absoluut niet het geval. Er is dus geen enkele reden om hem niet te gebruiken. Heb je nog geen zonnekap voor je lens/lenzen, koop die dan. Ze zijn meestal niet zo duur en je zult er veel plezier van hebben.



De enige situatie dat de zonnekap je kan hinderen is als je werkt met een ingebouwde flitser. Je krijgt dan soms een zwarte halfronde vlek onderin je beeld te zien, dan flitst je flitser tegen je zonnekap aan. Alleen dan kan je de zonnekap beter niet gebruiken, in alle andere gevallen wel.