Brussels Star

De zesde letter van het genoom: nieuwe hoop voor borstkanker

Het project CANDx, ondersteund door Wallonië, heeft tot doel aan nieuwe hulpmiddelen te

komen, zowel diagnostische als therapeutische, voor de behandeling van agressieve

borstkanker. Het wil dit doen op basis van de lezing, over heel het genoom, van de « zesde

letter » in de tumoren. Het project is zopas van start gegaan onder leiding van Pr. Dr. François

Fuks, Laboratoire d’Epigénétique du Cancer, Université libre de Bruxelles.

Borstkanker is veruit de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Met elk jaar meer dan een

miljoen nieuwe gevallen is het een wereldwijde plaag. In werkelijkheid is het echter een zeer

heterogene ziekte: patiënten die dezelfde klinische eigenschappen vertonen, kunnen op zeer

uiteenlopende wijze evolueren. Een belangrijk klinisch probleem heeft te maken met het feit

dat de meest agressieve kankers over geen enkele marker beschikken die voldoende

voorspellende waarde heeft. Er bestaat bij clinici dus een reële behoefte aan nieuwe

diagnostische hulpmiddelen om hen te helpen voor hun patiënten te zorgen.

 

De genetische code bestaat uit vier letters/vier nucleotiden (A, T, G, C) en het is al lang

bekend dat de mutaties ervan een rol spelen bij kankers. Toch is dit « genetische alfabet »

uitgebreider dan dat, want het DNA kan worden gewijzigd door kleine chemische

groeperingen. Zo vormt de methylatie van het DNA (5mC) de « vijfde letter » van het genoom,

dat al vele jaren wordt bestudeerd, met name in het kader van kankers.

 

Ondanks hebben vorsers een « zesde letter » ontdekt, namelijk de hydroxymethylatie van het

DNA (5hmC). Deze laatste plaatst een nieuwe dimensie van het genoom onder het voetlicht

en is goed op weg om een revolutie in begrip van de genen teweeg te brengen. Ze opent

namelijk nooit geziene mogelijkheden inzake oncologie. Recente studies hebben immers

uitgewezen dat wijzigingen van hydroxymethylatie betrokken zijn bij diverse kankers,

waaronder het melanoom, leukemieën en borstkanker. De lezing van deze zesde letter lijkt

trouwens krachtige biomarkers te leveren en zou bijkomende en aanvullende informatie

moeten toevoegen aan de reeds gekende markers.

Het borstkankeronderzoek kan dus niet anders dan op ambitieuze wijze een rekening te

houden met een globale oriëntatie, d.w.z. door deze zesde letter van het DNA en het hele

genoom grondig te gaan bestuderen. Deze aanpak ligt aan de basis van het project CANDx

waarvoor Wallonië zopas een budget van bijna 1,6 miljoen euro heeft vrijgemaakt. Dit project

zal worden gecoördineerd door Dr. François Fuks, directeur van het Laboratoire

d’Epigénétique du Cancer van de ULB (Faculteit Geneeskunde).

 

Om dat te doen zullen de vorsers gebruik maken van innoverende

sequentiëringstechnologieën met hoog debiet. Die zal het mogelijk maken deze fameuze

zesde letter van het genoom te begrijpen. Sinds kort is het Laboratoire d’Epigénétique du

Cancer immers in staat de hydroxymethylatie van het DNA op heel het genoom te profileren.

De beheersing van deze technologie is uniek in België en zal worden benut om de

borsttumoren van een honderdtal patiënten te onderzoeken.

 

Het doel van dit project is aan nieuwe hulpmiddelen te komen, zowel diagnostische als

therapeutische, voor de behandeling van agressieve borstkanker. Het wil dit doen op basis

van de lezing, over heel het genoom, van deze zesde letter in de tumoren. Op termijn hoopt

het team van Dr. Fuks deze nieuwe markers in het bloed van de patiënten te kunnen

opsporen. Dat zou een vroegtijdige opsporing van de kankers mogelijk maken door een

eenvoudige bloedstaal, waarna dan meer gerichte en doeltreffende behandelingen kunnen

worden gestart.

 

De profilering van hydroxymethylatie, gecombineerd met andere reeds bestaande

benaderingen (genetische profilering, medische beeldvorming, …) past in een steeds

actueler wordende optiek van gepersonaliseerde geneeskunde, waarin elke patiënt een

behandeling op maat krijgt.