Er werd al even gezocht naar een nieuwe voorzitter voor het Vlaams Belang. Na de rampzalige verkiezingsresultaten in mei was het duidelijk dat een van de jonge verkozenen het moest worden. Aangezien er niet zoveel jonge VB-verkozenen zijn, was het lijstje van kandidaten niet erg groot. De Antwerpse straatvechter Tom Van Grieken neemt de bokshandschoen op en stelt zich kandidaat.
Van Grieken (°1986) is al jarenlang actief bij het Vlaams Belang en de jongerenorganisaties ervan. Hij begon zijn activiteiten als scholier met het NJSV (Nationalistisch Jongstudentenverbond), de scholierengroep van de NSV waar hij nadien nationaal voorzitter van werd. Als scholier en nadien als student was Van Grieken bij verschillende gewelddadige acties betrokken. Incidenten waarbij geweld tegen tegenstanders werd gebruikt, werden zijn handelsmerk.
In de aanloop naar de NSV-betoging van 2007 in Antwerpen, ging Van Grieken over tot een fysieke aanval op militanten van Blokbuster en Actief Linkse Studenten. Vier studenten die samen op café gingen, waaronder drie linkse activisten en iemand die niet politiek geëngageerd was, werden op 1 maart 2007 aangevallen door een groep NSV’ers onder aanvoeren van Van Grieken. De militanten wisten toen nog niet wie Van Grieken was. Bij het indienen van een klacht bij de politie wisten ze bij de ordediensten meteen hoe laat het was en werd gesuggereerd dat het wellicht om een vaste klant bij vechtpartijen op café ging, met name een Mortsels VB-gemeenteraadslid. Het bleek te kloppen, de aanvoerder bleek Tom Van Grieken te zijn.
Amper enkele maanden later was er opnieuw een incident in de Antwerpse binnenstad. Twee Blokbusters die campagne voerden op de Melkmarkt werden aangevallen door een groep van een vijftal extreemrechtse jongeren die in het VB-café ‘Leeuw van Vlaanderen’ zaten. Van Grieken werd daarbij onder meer vervoegd door een voormalige kandidaat voor het VB die tegen dan liever met symbolen van Blood&Honour paradeerde. Bij de aanval op de Blokbusters werd de rugzak van een militant gestolen. Misschien kan Van Grieken zeven jaar na de feiten eindelijk de gestolen goederen terugbezorgen?
Ook als student liet Van Grieken van zich spreken. Zo nam hij het voortouw bij het aanvallen van meetings van de Actief Linkse Studenten. Nadat ze erin slaagden om een ALS-meeting in maart 2009 te verstoren, ging een groepje NSV-vrienden onder de naam ‘Autonome Kameraden’ nog een stap verder door een aanval op een ALS-meeting in oktober 2009 vooraf aan te kondigen en vervolgens gemaskerd te chargeren op de linkse studenten die hun bijeenkomst verdedigden (zie: http://www.socialisme.be/nl/6285/nazi). Op dit laatste incident hebben we Van Grieken niet herkend, maar zijn trouwe medestanders van het VB deden er wel alles aan om het neonazigeweld goed te praten.
In 2011 werd Van Grieken in het bestuur van de Vlaams Belang Jongeren gedropt om er in 2012 voorzitter te worden. Met het VBJ liet Van Grieken zich vooral opmerken met een weinig smakelijke actie tegen een schoolse barbecue in Schoten waar hij met zijn VBJ-medestander Tim Willekens binnenviel om zwan-worstjes uit te delen. Aanleiding voor deze actie was de aankondiging dat de BBQ halal zou zijn, terwijl het voor het VB niet mogelijk is om een geslaagd etentje te hebben zonder varkensvlees. Soort zoekt soort, zeker?
Onder impuls van Van Grieken was er in 2012 een poging om de Antwerpse NSV-afdeling een nieuwe dynamiek te bezorgen. Er werd een controversiële meeting gehouden met de Duitse NPD-topman Udo Voigt. De NPD aarzelt niet om de banden met neonazi’s aan te halen en werd door de traditionele extreemrechtse formaties, waaronder het Vlaams Belang, buiten de onderhandelingen over een Europese extreemrechtse fractie gehouden. Dat Voigt de holocaust regelmatig ontkent of de verkiezing van Obama toeschreef aan een “alliantie van negers en joden” maakt duidelijk dat de retoriek van de NPD verder gaat dan wat VB-kopstukken doorgaans publiekelijk verklaren. Voor Van Grieken was het geen bezwaar om zijn schouders onder de NSV-meeting met Voigt te zetten.
Met de laatste verkiezingen raakte Van Grieken als een van de enige VB’ers verkozen in het Vlaams Parlement. Sindsdien liet hij zich overal zien in de Vlaamse beweging, hij voert al enkele maanden een aanwezigheidspolitiek die uiteraard goed past in de nieuwe stap om het roer van de partij over te nemen. Hij schafte zich zelfs een retro-brilmontuur aan die aan voormalig Blok-voorzitter-voor-het-leven Karel Dillen doet denken. Algemeen wordt aangenomen dat Van Grieken een Dewinter-man is. Sommigen noemden hem zelfs een ‘kleine Dewinter’. Daar schiet hij retorisch voor tekort, maar inzake straatgeweld moet hij inderdaad niet voor Dewinter onder doen.
Of de komst van Van Grieken aan het hoofd van het Vlaams Belang de neerwaartse spiraal zal kunnen keren, is onzeker. Het Vlaams Belang kiest voor de vlucht vooruit door een jonge generatie van straatvechters aan de partijtop te installeren. De kandidatuur van Freddy Van Gaever maakt wellicht geen kans, de bejaarde voormalige ondernemer zal zijn plannen voor een rechtse krant nog wat moeten opbergen.
Voor antifascisten is de komst van Van Grieken als VB-voorzitter geen onbelangrijke wending. Het kan door de radicalere groepen in de marge van het Vlaams Belang, waaronder die delen van NSV die onder meer naar het Griekse Gouden Dageraad of het Hongaarse Jobbik uitkijken, als een groen licht beschouwd worden om op het ingeslagen pad verder te gaan en dit eventueel aan te vullen met het “occasionele straatgeweld” dat door voormalig voorzitter Valkeniers werd goedgepraat en door de komende voorzitter Van Grieken actief werd beoefend.
