De bevrijding van West-Europa begon op 6 Juni 1944
met Operation Overlord, beter bekend als D-Day, de invasie in Normandië.
De bevrijding van ons land was een gecompliceerde operatie die duurde
van september 1944 tot mei 1945. Er werd door troepen van verschillende
geallieerde landen aan deelgenomen.
Terwijl het zuiden al in het najaar van 1944 bevrijd werd, moest het
oosten van ons land wachten tot april 1945 en het westen zelfs tot de
Duitse capitulatie op 5 mei 1945.
Op 9 september 1944 overschreed een
verkenningspatrouille van de Amerikaanse 113th Cavalry Group Red Horse
als eerste geallieerde eenheid de Nederlandse grens in de buurt van
Maastricht. De eerste bevrijders van ons land, soldaten van de
Amerikaanse 30ste Infanterie Divisie “Old Hickory”, kwamen op 12
September 1944 Zuid-Limburg binnen.
Vervolgens startte op 17 September 1944 Operatie Market Garden, een
gecombineerde Amerikaanse, Engelse en Poolse actie. Na Operatie Market
Garden begon op vrijdag 20 oktober 1944 Operatie Pheasant, de bevrijding
van Midden- en West-Brabant. Het 1e Canadese leger viel vanuit België
aan en het 2e Britse leger vanuit het Oosten. Op maandag 23 oktober
rukte de 51e Highland Divisie op in richting Schijndel. Deze aanval, een
onderdeel van Operatie Pheasant, kreeg de naam Operatie Colin.
Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en Noord– en
Zuid-Beveland werden in de maanden september tot november door
Canadezen, Engelsen en Polen bevrijd. In november en begin december werd
NW Limburg door het 2e Engelse leger bevrijd. Het grootste deel van Zuid
Nederland was nu vrij.
In Februari 1945 werden het Duitse Rijnland en N.O. Limburg bevrijd door
de Canadezen in het noorden en de Amerikanen in het zuiden.
Op 28 maart 1945 trok het 1ste Canadese leger bij Dinxperlo vanuit
Duitsland ons land binnen. Gelderland, Overijssel en de drie noordelijke
provincies werden bevrijd. In Drente werden hierbij Belgische en Franse
luchtlandingstroepen ingezet. Op 2 april was de laatste Duitse tegenstand
gebroken.
Het westen bleef echter bezet, omdat de Duitsers zware tegenstand op de
Grebbelinie boden. Om de burgerbevolking te sparen besloten de Canadezen
niet verder te trekken. Met de Duitsers werd overeengekomen dat
bommenwerpers vanuit Engeland voedsel mochten droppen voor de
noodlijdende bevolking in het westen. Deze droppings begonnen op 29
april en zijn bekend geworden onder de naam Operatie Manna. Ze werden op
2 mei gevolgd door transporten over de weg, Canadese en Engelse trucs
brachten voedsel door de Grebbelinie.
Op
4 mei 1945 aanvaardde Veldmaarschalk Montgomery in zijn hoofdkwartier op
de Lüneburgerheide de overgave van de Duitse troepen in Noord-West
Europa. De capitulatie ging op 5 mei 's morgens om 8 uur in.
In Nederland ontstond een vervelende situatie toen de Duitse bevelhebber
generaal Blaskowitz vond dat de capitulatie niet van toepassing was op de
Duitse troepen in het Westen van ons land. Hij werd door de Canadese
luitenant-generaal Foulkes opgeroepen en op 5 mei werden in hotel "De
Wereld" in Wageningen capitulatie-besprekingen gevoerd. Hierbij was
ook Z.K.H. Prins Bernhard, als bevelhebber van de Nederlandse
strijdkrachten, aanwezig. De volgende dag, zondag 6 mei 1945, tekende
Blaskowitz alsnog de capitulatie van alle Duitse troepen in Nederland.
Twee dagen later, op dinsdag 8 mei 1945, werd in Berlijn de
onvoorwaardelijke overgave van Het Derde Rijk door het Duitse opperbevel
en de geallieerden ondertekend.
Na 5 jaar van onderdrukking, jodenvervolging, gruweldaden, gebrek aan
bijna alles, hongerwinter, luchtgevechten, bombardementen, V-1's, V-2's en
verzet was Nederland eindelijk weer vrij. Dat hebben we te danken aan de
enorme inzet van onze geallieerden, de Amerikanen, Canadezen, de Engelsen,
de Polen, de Fransen, de Belgen en aan onze eigen Prinses Irene Brigade en de Nederlandse ondergrondse, het verzet. |