zie ook www.spasmofilie.be

"Vriend van de spanning"

Spasmofilie of autonome disfunctie, zoals het in de Angelsaksische medische literatuur (Autonomic Dysfunction) wordt genoemd, is een syndroom welk gekenmerkt wordt door 'krampen' (spasmen). Letterlijk betekent het woord: aanleg of neiging van het organisme voor krampachtige aandoeningen. 

De klachten hebben meestal te maken met overprikkelbaarheid van de spieren en kunnen zeer uiteenlopend zijn: hyperventilatie, tetanie-aanvallen, spierkrampen, vermoeidheid, angst, slapeloosheid, duizeligheid, kortademig-heid, pijn in de borst, buikpijn (spastisch colon), oprispingen, koude handen/ voeten, onverklaarde huiduitslag,...

Criteria

Om de diagnose te stellen, moet aan volgende criteria worden voldaan:

1. verhoogde sympatische tonus met invloed op contractibiliteit van bloedvaten, orgaanfuncties, bloeddruk (Sympatisch = deel van het autonome zenuwstelsel.) 

2. verhoogde spiertonus met eventueel tetanie. (Tetanie = een syndroom gekenmerkt door hyperreflexie en krampachtige buiging van polsen en enkels, meestal gevolgd door spierkrampen over het gehele lichaam.)

Uiteraard meer info onderaan op www.spasmofilie.be

Oorzaak en risicofactoren

Een specifieke 'oorzaak' voor spasmofilie is tot nu toe niet gevonden. Evenals bij fibromyalgie gaat men er vanuit dat verschillende uitlokkende factoren op elkaar inspelen. 

'Stress' doet spiertonus en sympatische prikkeling verhogen en kan zo als trigger (= uitlokker) voor toename van klachten zorgen. Een magnesiumtekort verhoogt de spiertonus en kan als onderhoudende factor werken.

Aanpak

Het feit dat er geen medische oorzaak gevonden wordt, wil niet zeggen dat er niets aan kan gedaan worden.

Het door ons gevolgde rehabilitatieprogramma (terug 'able' worden, terug in staat zijn functies op te nemen) kwam tot stand door middel van interdisciplinaire samenwerking met artsen, allen gespecialiseerd in de problematiek van veralgemeende klachten zoals het chronisch vermoeidheids syndroom, fibromyalgie of spasmofilie. Dit programma wordt continu aangepast en bijgesteld volgens de nieuwste medische bevindingen en de ervaringen van de teams die het programma toepassen. De laatste jaren waren het voornamelijk gegevens uit de bewegingswetenschappen die het programma bijstuurden. Het rehabilitatieprogramma werd voor het eerst voorgesteld op de studiedag in het Universitair Centrum te Kortenberg in 1998. Later, in het voorjaar van 2004, werd een update versie gepresenteerd. 

Ons rehabilitatieprogramma is pro-actief. Pro-actief wil zeggen dat het door ons gevoerde beleid opgebouwd is op basis van graded exercises en cognitieve gedragstherapie. Met 'graded excercises' worden oefeningen / etudes op maat bedoeld, of anders gezegd, de oefeningen / etudes worden aangepast aan wat je (nog) kan. Geleidelijk aan wordt het programma verder opgebouwd. Er wordt dus zeker niet 'geforceerd'. We leggen sterk de nadruk op het feit dat je eerst moet leren hoe te bewegen vooralleer meer te bewegen. Bij cognitieve gedragtherapie leren we je inzicht te verwerven in hoe je best de dagelijkse activiteiten kan plannen, hoe je energie kan besparen.

(Pro-actief = zo vlug mogelijk een directieve therapie opstarten. Een directieve therapie is een behandelvorm waarbij de therapeut actief gebruik maakt van verschillende therapeutische strategieën en huiswerkopdrachten geeft om richting te geven aan veranderingen. De nadruk wordt hierbij steeds gelegd op wat nog kan, niet op wat niet kan.)

Het rehabilitatieprogramma is opgebouwd uit drie onderdelen namelijk instructie, bewegingstherapie en aandachtstraining. 

Instructie

Eens je begrepen hebt hoe je 'sturing' in elkaar zit én ervaren hebt hoe je je lichaam kan aansturen en welke verschillende strategieën daar voor bestaan, versta je ook waarop ons pro-actief beleid is gebaseerd.

Om je dagdagelijkse activiteiten geleidelijk aan te hervatten en terug op te bouwen stellen we samen een dagplanning op. Door middel van die dagplanning kan je gemakkelijker je persoonlijke grenzen achterhalen of afbakenen. Hieraan kan dan je planning en energiebeleid worden aangepast. 

Slaap

Vaak is bij patiënten met moeilijk begrepen klachten de slaap grondig verstoord. In de bewegingspraktijk geven we je praktische tips om terug beter te slapen. We zoeken samen naar een gepast avond- en slaapritueel om beter in te slapen en bekijken welke wekprikkels je 's nachts wakker maken en hoe je die kunt vermijden.

De twintig-minuten regel

Vaak wordt deze regel foutief voorgesteld. Het is zeker niet dat je niet langer dan twintig minuten een zelfde taak mag uitvoeren om dan twintig minuten te rusten. Wel integendeel. We leggen u de twintig- minutenregel uit zoals hij werkelijk kan worden toegepast. Samen met de 'antigif-houdingen' zorgt dit snel voor de gewenste verandering. Zo kan vaak de pijn in nek en schouder adequaat worden aangepakt en krijg je weer grip op je leven. 

Bewegingstherapie

Angst omwille van pijn of vermoeidheid leidt je ertoe dat je weinig of niet beweegt. Het is toch belangrijk dat je blijft bewegen. In beweging blijven zorgt ervoor dat je op een behoorlijk niveau kan blijven functioneren en vooral dat je verdere 'deconditionering' tegengaat. Indien je dat niet doet, bestaat de kans dat je klachten verder toenemen. Het model belasting-belastbaarheid wordt duidelijk uitgelegd zodat je begrijpt waarom in dit stadium zelfs eenvoudige activiteiten te belastend zijn. Onze actieve aanpak bestaat onder andere uit volgende aspecten: 

• Closed-loop bewegen

In het beginstadium leer je eerst veilig en doorvoeld bewegen. Leer je hoe je energiezuinig kan bewegen. Zonder gepaste bewegingsstrategie zal je hervallen eens je terug zwaardere taken opneemt. Deze fase is essentieel om uit de vicieuze cirkel te geraken. 

• Versterkingsprogramma op basis van trainingsleer

We bieden een gesloten programma aan, stap voor stap. We stellen subdoelen op. Zo geraak je niet na een paar weken ontgoocheld. Want soms is de weg lang. 

• Quota-schema (wandelen, fietsen, zwemmen)

Na leren veilig te bewegen, wordt je functionele herintegratie geleidelijk aan terug opgebouwd. Dit gebeurt door middel van een op maat aangepast cardio-vasculair schema. 

Aandachtstraining of Mindfulness

We hebben hiervoor al geschreven dat de weg soms lang is. Maar de weg is vaak ook belangrijker dan het doel. Vandaar onze specifieke vorm van traject begeleiding. Aandachtstraining gaat over het aanleren van een nieuwe, meer bewuste levensstijl. Dit loopt uiteraard parallel met het doorvoeld bewegen. In essentie kan het er zelfs niet van worden gescheiden. Het specifieke doel van aandachtstraining is om de stressimmuniteit (weerstandsvermogen) te verhogen en om te leren het evenwicht te herstellen wanneer we geconfronteerd worden met een moeilijke situatie (zoals aanhoudende pijn, geen zin om je schema te volgen).

Bijkomende informatie

Verder is het aangewezen dat je nicotine en alcohol beperkt, dat je zorgt voor een gezonde voeding rijk aan calcium en magnesium en dat je vooral je sociale contacten niet verwaarloost. Wat kan helpen is contact met lotgenoten, al moet je er wel voor zorgen dat het geen negatieve gesprekken worden, maar elkaar ondersteunen en stimuleren in het toch moeilijk herstelproces.

Nomenclatuur

Spasmofilie wordt in de nomenclatuur beschouwd als een courante aandoening. Hierbij heb je als patiënt recht op 18 beurten kinesitherapie.

Richtlijnen en Referenties

Zie hiervoor CVS en Fibromyalgie.

 

© 2021 – Jan b Eyskens